پنجم آبان: روز پیشگیری از بروز مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی، مواد شیمیایی

 به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران معاونت غذا و دارو، پانزدهمین هفته پیشگیری از مسمومیت ها با شعارهای "پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا" و " با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم" و با هدف آموزش نحوه پیشگیری و درمان مسمومیت ها و کاهش مرگ و میر ناشی آن از اول تا هفتم آبان ماه برگزار می شود. روزهای این هفته بر اساس عناوین مختلفی نامگذاری شده اند تا اطلاع رساني و آموزش در آن راستا صورت گيرد. برخی از توصیه ها و نکات برای پیشگیری از مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی و مواد شیمیایی (شامل:‏ اسید، قلیا و شوینده های خانگی، فرآورده های نفتی، فلزات سنگین مانند سرب، جیوه و باتری مینیاتوری) ‏عبارتند از:
•    در هنگام استفاده از فرآورده‌های شيميايي و سموم مختلف اعم از سموم خانگی یا صنعتی، حتماً در نور كافي برچسب روي بسته‌بندی را مطالعه نموده سپس مصرف کنید.
•     در هنگام استفاده از مواد شيميايي و فرآورده‌های شوينده و پاک‌کننده پنجره‌ها را بازکنید تا هوا به‌خوبی در محيط جريان داشته باشد.
•     هنگام استفاده از مواد سفیدکننده و یا جرم بر در سرویس‌های بهداشتی، درب و پنجره را باز گذاشته و هواکش را روشن کنید. 
•    از اختلاط مواد شيميايي مانند جوهر نمك و جرم بر با  فرآورده‌های سفیدکننده جداً خودداري كنيد؛ بخارات و گازهاي ناشي از اين اختلال بسيار سمي و خفه‌کننده است.
•     پس از مصرف مواد شوينده، سفیدکننده، جرم بر و لوله‌بازکن در محیط‌های دربسته و كوچك مانند دستشويي و حمام به‌هیچ‌عنوان در این مکان‌ها توقف نكنيد چراکه گازهاي تولیدشده در فضای کوچک، خفه‌کننده و سمي است.
•     ضمن استفاده از مواد شيميايي حتماً از وسايل محافظت‌کننده مانند دستكش بلند، كفش نفوذناپذیر، لباس آستین‌بلند، شلوار بلند و جوراب استفاده کنید.
•       برچسب روي ظروف سموم دفع آفات و بروشور آن را ابتدا كاملاً مطالعه كنيد و سپس جهت استفاده دقيقاً مطابق دستور عمل کنید.
•     هرگز سموم دفع آفات را در ظروف مشابه مواد خوراكي و آشاميدني (مانند بطري نوشابه) نگهداري نكنيد.
•     استفاده بی‌رویه از سموم دفع آفات نه‌تنها باعث بروز مقاومت در آفات می‌شود بلكه می‌تواند از طريق ايجاد باقيمانده در محصولات و آلودگي محیط‌زیست براي انسان مضر محسوب شود.
•     آيا می‌دانید در كشور ما مسموميت تعمدی با سموم كشاورزي يكي از علل مهم ايجاد مسمومیت‌ها است؟
•    در هنگام سم‌پاشی مزارع، باغات و باغچه‌ها حتماٌ از ماسك، دستكش و لباس مناسب استفاده کنید.
•     از بكار بردن مقادير بیش‌ازحد توصیه‌شده  سموم براي مقاصد كشاورزي خودداري كنيد.
•     در صورت تماس سموم دفع آفات باپوست، ناحيه آلوده را با مقادير فراوان آب و صابون شستشو دهيد.
•     هرگونه مصرف خوراكي با سموم دفع آفات را جدي بگيريد و بيمار را براي درمان در اسرع وقت به نزدیک‌ترین مركز درماني منتقل كنيد.
•       آيا می‌دانید علائم و نشانه‌های مسموميت با  برخي از سموم موش كش می‌تواند به‌صورت تأخیری (24 تا 48 ساعت بعد از مصرف) ظاهر شوند؟
•     علائم و نشانه‌های مسموميت با گروه مهمي از حشره‌کش‌ها (موسوم به تركيبات ارگانوفسفره) با تهوع، استفراغ، دردهاي شكمي، اسهال، اشك ريزش، آبريزش از بيني، تعريق، تنگي نفس، افت فشارخون، تنگي مردمك چشم، اختلالات قلبي و عصبي همراه است.
•    در صورت تماس پوست و يا چشم با مواد اسيدي و يا قليايي پوست و چشم را با مقادير فراوان آب شستشو داده و مصدوم را به مركز درماني منتقل كنيد.
•    در صورت تماس پوست و يا چشم با مواد اسيدي و يا قليايي هرگز از مواد قليايي و يا اسيدي جهت خنثی‌سازی استفاده نكنيد.
•    در صورت بلع مواد با خاصيت خورندگی مانند اسيدها و قلياها، هرگز بيمار را وادار به استفراغ نكنيد. اين كار می‌تواند سبب وخيم شدن وضع بيمار شود.
•    آیا می‌دانید سم حشره‌کش فسفید آلومینیوم بانام "قرص برنج " قاچاق محسوب می‌شود و خریدوفروش آن ممنوع است.
•    در منازل قدیمی، لوله‌های آب سربی و رنگ مورداستفاده در چارچوب و دیوار که حاوی سرب است می‌تواند منجر به مسمومیت با سرب شود.
•    مسمومیت با سرب در کودکان می‌تواند منجر به بروز اختلالات رفتاری، کندذهنی، اختلال در یادگیری، اختلال در رشد و منجر به بروز تشنج شود.
•    مسمومیت با سرب می‌تواند از طریق تنفس و یا خوردن ذرات معلق سرب موجود در هوا، خاک و یا آب صورت گیرد.
•    شستشوی مرتب دست‌ها در کودکان مانع تماس آلودگی سرب محیط با دهان آن‌ها می‌شود.
•    از دسترسی کودکان به اسباب‌بازی‌های پلاستیکی بازیافت شده و یا اسباب‌بازی‌های رنگ‌آمیزی شده‌ای که دارای ورقه‌های پوسته‌پوسته رنگ می‌باشند خودداری کنید.
•    ازآنجاکه کودکان نوپا همه‌چیز را به دهان می‌برند اگر تخت و گهواره رنگ‌آمیزی شده‌ای دارند، از تماس این وسایل با دهان کودک جلوگیری کنید.
•    اگر به‌واسطه شغل خود با مشتقات سرب در تماس هستید، برای جلوگیری از انتقال آلودگی، قبل از ورود به منزل لباس کار خود را تعویض کنید.
•    برخی از لوازم‌آرایش خصوصاً غیراستاندارد و حتی سرمه، حاوی مقادیر بالای سرب می‌باشند. از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
•    سرب موجود در خون افراد شهرنشین بسیار بیشتر از روستائیان است.
•    مصرف غذاهای چرب سبب افزایش سرعت جذب سرب توسط بدن انسان می‌شود.
•    هوای محیط نزدیک به بزرگراه‌ها، خاک و محیط اطراف مناطق صنعتی مانند کارخانه‌ها باتری‌سازی، رنگ‌سازی چند برابر دیگر نقاط حاوی سرب است.
•     به‌منظور سنجش سرب در خون افراد شاغل در صنعت که با سرب تماس دارند، آزمایش خون باید به‌طور مرتب انجام شود.
•     برای پیشگیری از عوارض ناشی از تماس با سرب باید جامعه از خطرات این فلز سمی آگاه شود.